KETURUNNAN SYEIKH DAUD AL-FATANI

Dari sebelah ayah, nasabnya sebagai berikut: Syeikh Daud bin Syeikh Abdullah bin Syeikh Wan Idris (gelar Tok Wan Derasyid atau Syeikh Wan Senik) bin Tok Wan Abu Bakar bin Tok Kaya Pandak bin Andi (Faqih) Ali Datuk Maharajalela. Sampai kepada Faqih Ali Datuk Maharajalela, bertemulah nasab ibu dan ayahnya.

               จากทางฝ่ายบิดา, สายช่วงบุคคลของท่านเป็นดังต่อไปนี้: ชัยฺค์ดาวูด บุตรของ ชัยฺค์อับดุลลอฮฺ บุตรของ ชัยฺค์วันอิดรีส (สมญานามว่า โต๊ะวันเดอราชิด หรือชัยฺค์วันเซอนิก) บุตรของ โต๊ะวันอบูบะกัรฺ บุตรของ โต๊ะกายาปันดัก1 บุตรของ อันดี (ฟากิฮฺ) อลีย์ ดาตุ๊ก มาฮาราญา เมื่อถึงที่ท่านฟกีฮฺ อลีย์ ดาตุ๊ก2 มาฮาราญาเรลา, สายช่วงบุคคลของทางฝ่ายมารดาและบิดาของท่านก็จะมาบรรจบกัน

              หมายเหตุผู้แปลและนำเสนอ:

              1 ในข้อมูลของครูดาวูดเขียนทับศัพท์ว่า "โต๊ะกายาเปนเดก" ซึ่งในอักษรรูมีจะเขียนเป็น "Tok Kaya Pendek" แต่ในข้อมูลที่ผมได้รับนั้น จะเขียนเป็นว่า "Tok Kaya Pandak" ซึ่งเขียนด้วยตัวอักษร "a" เทียบเป็นสระ "อา" ในภาษาไทย ไม่ใช่ตัว "e" ที่อ่านเป็นสระ "เอ" หรือ "เออ" หรือ "แอ" จากข้างต้นเป็นไปได้ที่ครูดาวูดอาจจะเข้าใจว่าเป็นคำว่า Pendek ซึ่งแปลว่า เตี้ย, ต่ำ แต่ถึงอย่างไรก็ตาม ผมจะลองไปตรวจจากหนังสือประเภทชีวิประวัติบุคคล-อุละมาอ์อีกที ซึ่งอาจจะเป็นไปได้ที่เขียนอย่างที่ครูดาวูดนำเสนอ

           2 คำว่า Dato' กับคำว่า Datuk นั้น เป็นตำแหน่งที่ต่างระดับชั้นกัน และการใช้คำระหว่างทั้งสองก็ต่างความหมายด้วยเช่นกัน ดังนั้น เมื่อเขียนทับศัพท์ในภาษาไทย ก็จะเป็นดังนี้คือ Dato' --> ดาโต๊ะ, Datuk --> ดาตุ๊ก หรือ ดาตุก

               Selanjutnya Faqih Ali Datuk Maharajalela bin Mustafa Datu Jambu (Sultan Abdul Hamid Syah) bin Sultan Muzaffar Waliullah. Bahawa Sultan Muzaffar ini adalah saudara kandung kepada Syarif Hidayatullah (lebih terkenal dengan gelar Sunan Gunung Jati. Iaitu salah seorang di antara Wali Songo/ Sembilan yang menyebarkan Islam di Cerebon, Jawa Barat (Bahawa dari beliau ini menurunkan ulama-ulama dan sultan-sultan Banten). Saudaranya pula ialah Sultan Babullah, Sultan Ternate.

              ต่อเนื่องไปอีกนั้น, ท่านฟกีฮฺ อลีย์ ดาตุ๊ก มาหาราญาเรลา เป็นบุตรของ มุสเฏาะฟา ดาตู ญัมบู (สุลต่านอับดุลหามิด ชาฮฺ) บุตรของ สุลต่านมุซ็อฟฟัร วลียุลลอฮฺ*

           *แท้จริงนั้น สุลต่านมุซ็อฟฟัรพระองค์นี้ เป็นพี่น้องร่วมท้องเดียวกันกับท่านชารีฟ ฮิดายะตุลลอฮฺ (เป็นที่รู้จักกว่าในสมญานามว่า "สุนัน กูนุง ญาตี" ซึ่งเป็นวลียุลลอฮฺแห่งเมืองซาโงท่านหนึ่ง/พร้อมทั้งได้ทำการเผยแผ่อิสลามที่เกาะเจเรบอน ทางเกาะชวาตะวันตก (ซึ่งจากท่านนี้ก็ได้เป็นสายตระกูลลงมาของบรรดาอุละมาอ์และบรรดาสุลต่านแห่งเมืองบันเต็น) พี่น้องของท่านอีกก็คือ สุลต่านบาบุลลอฮฺ, สุลต่านเติรนาเต (ผมเขียนถามคำอ่านภาษามาเลเซีย, ซึ่งตามที่ครูดาวูดนำเสนอนั้น ท่านจะเขียนว่า "เติรฺเนท" ซึ่งเป็นการอ่านแบบภาษาอังกฤษ)

               Ayah Sultan Muzaffar Waliullah, Sultan Gunung Jati dan Sultan Babullah ialah Sultan Abu Abdullah ‘Umdatuddin (Wan Abu atau Wan Bo Teri Teri atau Maulana Israil Raja Campa 1471 M- ?). Ayah mereka bertiga bernama Syed Ali bin Syed Nur Alam bin Maulana Syeikh Jamaluddin al-Akbar al-Husaini (di negeri  Bugis/Sulawesi) bin Syed Ahmad Syah (di India) bin Syed Abdul Malik @ Syed abdul Muluk (di India) bin Syed ‘Alwi (di Tarim, Hadhralmaut) bin Syed Muhammad Shahib Mirbat bin Syed Ali Khali’ Qasam (di Tarim, Hadhralmaut) bin Syed ‘Alwi (di Samal, Hadhralmaut) bin Imam ‘Isa Naqib (di Basrah) bin Muhammad Naqib (di Basrah) bin Imam Ali al-Uraidi (di Madinah) bin Imam Ja’far Sadiq bin Imam Muhammad al-Baqir bin Saiyidina Ali Zainal Abidin bin Saiyidina Husein (cucu Rasulullah S.A.W) dari perkahwinan Saiyidina Ali dengan Saiyidatina Fatimah.

              บิดาของสุลต่านมุซ็อฟฟัร วลียุลลอฮฺ, สุลต่านกูนุง ญาตี และสุลต่านบาบุลลอฮฺ ก็คือ สุลต่านอบูอับดุลลอฮฺ อุมตะตุดดีน (หรือวันอบู หรือวันโบตรีตรี หรือเมาลานาอิสรออีล ราญา จัมปา, ปี ค.ศ.1471 - ?)

              บิดาของทั้งสามพระองค์ ทรงพระนามว่า สัยยิดอลีย์ บุตรของ สัยยิดนูร อลัม บุตรของ เมาลานา ชัยฺค์ญมาลุดดีน อัลอักบาร อัลหุสัยนีย์ (แห่งเมืองบูกิส, สุลาเวสี) บุตรของ สัยยิดอะหฺมัด ชาฮฺ (แห่งอินเดีย) บุตรของ สัยยิดอับดุลมาลิก หรือสัยยิดอับดุลมุลู๊ก (แห่งอินเดีย) บุตรของ สัยยิดอัลวีย์1 (แห่งเมืองตาริม, หั๊ฎร็อลเมาต์) บุตรของ สัยยิดมุหัมมัด ศอหิบ บุตรของ สัยยิดอลีย์ คอลีอ์ กอสิม (แห่งเมืองตาริม, หัฎร็อลเมาต์) บุตรของ สัยยิดอัลวีย์1 (แห่งเมืองสามัล, หัฎร็อลเมาต์) บุตรของ อิมามอีซา นากิบ (แห่งเมืองบัศเราะฮ์, (อิรัก-ผู้แปล)) บุตรของ มุหัมมัด อัลบากิร บุตรของ สัยยิดินาอลีย์ ซัยนัลอาบิดีน บุตรของ สัยยิดินาหุสัยฺน์ (หลานของเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลฯ) จากการแต่งงานของท่านสัยยิดินาอลีย์ กับ สัยยิดะตินา ฟาฏิมะฮ์

               Dengan demikian jelaslah bahawa Syeikh Daud bin Abdullah al-Fatani termasuk salah seorang dari keturunan Nabi Muhammad s.a.w . (Wallahu a’lam)…”

            จากข้างต้นนี้ เป็นที่ชัดเจนว่า ชัยฺค์ดาวูด บิน อับดุลลอฮฺ อัลฟฏอนีย์นั้น ถูกรวมเข้าเป็นหนึ่งจากผู้ที่สืบเชื้อสายมาจากท่านนบีย์มุหัมมัด ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม (อัลลอฮฺทรงรู้ดีที่สุด)

                หมายเหตุผู้แปลและนำเสนอ:

                1 ข้อมูลของครูดาวูดนั้น เมื่อนำมาเทียบกับของทางอัลมัรฮูมวันมุหัมมัด เศาะฆีรฺแล้ว จะพบว่า ข้อมูลช่วงบุคคลของครูดาวูด ระหว่าง สัยยิดอัลวีย์ (แห่งเมืองตาริม, หั๊ฎร็อลเมาต์) จนถึง สัยยิดอัลวีย์ (แห่งเมืองสามัล, หัฎร็อลเมาต์) นั้น จะขาดช่วงบุคคลไป อีกทั้ง "สัยยิดอัลวีย์" คนที่สองที่ครูดาวูดนำเสนอนั้น ก็ระบุชื่อเมืองไม่ชัดเจน ทำให้ข้อมูลสับสนและไม่ทราบว่า ทั้งสองบุคคลนั้นเป็นคนหนึ่งเดียวกัน แล้วเกิดพลาดพิมพ์ซ้ำ หรือเป็นคนละคนกันแน่ ฉะนั้น เมื่อมาเทียบกับของทางอัลมัรฮูมวันมุหัมมัด เศาะฆีรฺแล้ว ก็จะพบว่า ระหว่างทั้งสองนั้น จะมีช่วงบุคคลปรากฏอยู่ถึง 2 คนนั่นก็คือ "สัยยิดอัลวีย์ (แห่งเมืองตาริม, หั๊ฎร็อลเมาต์) บุตรของ (๑) สัยยิดมุหัมมัด ศอหิบ บุตรของ (๒) สัยยิดอลีย์ คอลีอ์ กอสิม (แห่งเมืองตาริม, หัฎร็อลเมาต์) บุตรของ สัยยิดอัลวีย์ (แห่งเมืองสามัล, หัฎร็อลเมาต์)"

*

           Diharapkan dengan maklumat di atas dapat membantu sedikit sebanyak persoalan tersebut. Namun, di sini saya senaraikan juga buku-buku @ kertas kerja berkenaan Syeikh Daud al-Fathani untuk penambahan maklumat. Kesemua rujukan-rujukan tersebut boleh didapati di tempat kami, dengan merujuk kepada alamat dan no.tel yang tertera pada fail yang dilampirkan. Untuk makluman Tuan, terdapat di antara buku-buku tersebut sudah habis dalam penerbitan kami, namun sekiranya maklumat tersebut diperlukan juga, kami membenarkan mana-mana pihak untuk memfotokopinya dengan tujuan untuk rujukan. Berikut adalah rujukan-rujukan yang berkaitan:

           เป็นที่หวังว่า ข้อมูลข้างต้นนี้จะสามารถช่วย (ให้คำตอบแก่) คำถามดังกล่าวได้ไม่มากก็น้อย อย่างไรก็ตาม ในที่นี้ข้าพเจ้าก็ได้ระบุหนังสือ หรือบทความต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับชัยฺค์ดาวูด อัลฟฏอนีย์ไว้เช่นกัน เพื่อเพิ่มเติมข้อมูล แหล่งอ้างอิงทั้งหมดดังกล่าวนั้น สามารถมารับได้ที่ข้าพเจ้า, โดยการทำเครื่องหมายและหมายเลขโทรศัพท์ที่แสดงในไฟล์ที่แนบไว้ สำหรับข้อมูลที่ท่านขอนั้น หนังสือบางส่วนก็หมดไปแล้วจากการตีพิมพ์ของทางเรา แต่ถ้าหากว่าข้อมูลข้าวต้นมีความจำเป็นที่จะต้องใช้แล้วละก็ ทางเราก็อนุญาตให้ฝ่ายใดๆ ก็ตาม เพื่อทำการคัดลอกโดยต้องจะประสงค์เพื่ออ้างอิง แหล่งอ้างอิงที่เกี่ยวข้องดังกล่าวมีดังต่อไปนี้ :

BUKU-BUKU

* 1.   Hj. Wan Mohd Shaghir Abdullah.1990. Syeikh Daud Bin Abdullah Al-Fatani: Ulama Dan Pengarang Terulung Asia Tenggara,  Kuala Lumpur: Penerbitan Hizbi.

หาญี วันมุหัมมัด เศาะฆีรฺ อับดุลลอฮฺ. 1990. ชัยฺค์ดาวูด บิน อับดุลลอฮฺ อัลฟฏอนีย์: ปราชญ์และนักเขียนนามอุโฆษแห่งเอเชียอาคเนย์, กัวลาลุมเปอร์: ฮิซบี.

2.   Hj. Wan Mohd Shaghir Abdullah. 2000. Penyebaran Islam dan Silsilah Ulama Sejagat Dunia Melayu (Pengenalan Siri Ke 11). J.10. Kuala Lumpur: Khazanah Fathaniyah.

หาญี วันมุหัมมัด เศาะฆีรฺ อับดุลลอฮฺ. 2000. นักเผยแผ่อิสลามและสายตระกูลแห่งปวงปราชญ์ทั่วโลกมลายู (การพิสูจน์บุคคล, ตอนที่ 11). J.10., กัวลาลุมเปอร์: เคาะซานะฮ์ อัลฟฏอนียะฮ์.

3.   Hj Wan Mohd Shaghir Abdullah. 2002. Wawasan Pemikiran Islam :Ulama Asia Tenggara. Jilid. 4. Kuala Lumpur: Khazanah Fathaniyah.

หาญี วันมุหัมมัด เศาะฆีรฺ อับดุลลอฮฺ. 2002. ความรู้เกี่ยวกับแนวคิดอิสลาม: ปวงปราชญ์แห่งเอเชียอาคเนย์. เล่ม 4, กัวลาลุมเปอร์: เคาะซานะฮ์ อัลฟฏอนียะฮ์.

4.   Hj. Wan Mohd Shaghir. 2005. Koleksi Haji Wan Mohd Shaghir. Kuala Lumpur: Khazanah Fathaniyah.

หาญี วันมุหัมมัด เศาะฆีรฺ อับดุลลอฮฺ. 2005. คลังสะสมของท่านหาญี วันมุหัมมัด เศาะฆีรฺ, กัวลาลุมเปอร์: เคาะซานะฮ์ อัลฟฏอนียะฮ์.

*

KERTAS KERJA SEMINAR

* 5.   Hj. Wan Mohd Shaghir Abdullah. 1991. Sumbangan Syeikh Daud bin Abdullah al-Fatani Kepada Pengajian Fiqhi Syafi’i di Asia Tenggara. Kertas kerja yang dibentangkan dalam seminar Nadwah Ilmiah Tokoh Ulama Peringkat Kebanngsaan Kali Keempat, anjuran Bahagian Hal Ehwal Islam Jabatan Perdana Menteri dengan kerjasama Akademi Islam, UM, di Pusat Islam Malaysia, Kuala Lumpur, pada 17-19 Disember 1991.

6.   Hj. Wan Mohd Shaghir Abdullah. 1998. Peranan dan Sumbangan Syeikh Daud bin Abdullah al-Fatani dalam Kesusasteraan Melayu Klasik. Kertas kerja yang dibentangkan dalam Seminar Kesusasteraan Melayu Tradisional, anjuran Bahagian Kesusasteraan Tradisional, Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP) dan Jabatan Persuratan Melayu, Universiti  Kebangsaan Malaysia, pada 2-3 September 1998, di balai Seminar, Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur.

7.   Hj.Wan Mohd Shaghir Abdullah. 2001. Ulama Nusantara: Satu Paparan Mengenai Ketokohan dan Karya Mereka. Kertas kerja yang dibentangkan pada Konvensyen Ulama Nusantara, anjuran Yayasan Akademi Siswazah (YASIS) dengan kerjasama Jabatan Hal Ehwal Agama Islam Negeri Kedah Darul Aman, pada 10 November 2001 bersamaan 23 Sya’aban 1422H, di Menara Zakat, Alor Setar, Kedah Darul Aman.

8.   Hj. Wan Mohd Shaghir Abdullah. 2003. Syeikh Daud al-Fatani. Kertas kerja yang dibentangkan pada Majlis Tazkirah Tokoh Islam Kali ke II, anjuran Jabatan Agama Islam Johor, bertempat Dewan Sekolah Menengah Sains Muar, Tanjung Agas, Muar, pada 28 April 2003, di Johor Darul Takzim.

9.   Haji Wan Mohd Shaghir Abdullah. Nadwah Ilmiah Tokoh Ulama :Syeikh Daud bin Abdullah al-Fatani. Anjuran Bahagian Hal Ehwal Islam, Jabatan Perdana Menteri dan Akademi Islam Universiti Malaya.

*

BUKU-BUKU DAN KERTAS KERJA SEMINAR LUAR (Bukan terbitan Khazanah Fathaniyah, dan tiada dijual)

* 1.   Ahmad Fathi al-Fatani. 2001. Ulama Besar Dari Fatani. Selangor: Universiti Kebangsaan Malaysia.

2.   Ismail Che Daud. 1988. Tokoh-Tokoh Ulama’ Semenanjung Melayu (1). Kelantan (Kota Bharu): Majlis Ugama Islam dan Adat Istiadat Melayu Kelantan.

3.   Dr. Azyumardi Azra. 1994. Jaringan Ulama Timur Tengah Dan Kepulauan Nusantara Abad XVII dan  XVIII. Indonesia: Penerbit Mizan.

4.   Amir Yusoff. Prosiding Nadwah Ulama Nusantara III: Pengaruh Ulama Timur Tengah Terhadap Penulisan Al-Shaykh Dawud Ibn ‘Abd Allah Al-Fatani Dalam Kitab Baghiyyah Al-Tullab Li Murid Ma’rifah Al-Ahkam Bi Al-Sawab. Anjuran UKM dan Majlis Agama Islam Pulau Pinang, 15-17 April 2005.

5.   Saifullah Mohd Sawi. Prosiding Nadwah Ulama Nusantara III:  Mengenal Tiga Ulama Besar Di Thailand. Anjuran  UKM dan Majlis Agama Islam Pulau Pinang, 15-17 April 2005.

*

               *Bersama-sama ini juga saya sertakan senarai terbitan-terbitan kami untuk rujukan dan makluman Tuan. Sekiranya terdapat sebarang pertanyaan , atau sebagainya, boleh hubungi kami di alamat, no.tel dan emel yang tertera. Sekian terima kasih.

Yang Benar,

Pengurus KHAZANAH FATHANIYAH,

Wan Jumanatul Karamah[/size]

Al Fatoni:

Keturunan Syeikh Daud boleh dinomborkan seperti berikut:

Syeikh Daud

   1.) bin Syeikh Abdullah

   2.) bin Syeikh Wan Idris (gelar Tok Wan Derasyid atau Syeikh Wan Senik)

   3.) bin Tok Wan Abu Bakar

   4.) bin Tok Kaya Pandak

   5.) bin Andi (Faqih) Ali Datuk Maharajalela

   6.) bin Mustafa Datu Jambu (Sultan Abdul Hamid Syah)

   7.) bin Sultan Muzaffar Waliullah (Adik beradiknya lagi: Sultan Gunung Jati dan Sultan Babullah)

   8.) bin Sultan Abu Abdullah ‘Umdatuddin (atau Syed Ali)

   9.) bin Syed Nur Alam

   10.) bin Maulana Syeikh Jamaluddin al-Akbar al-Husaini (di negeri Bugis/Sulawesi)

   11.) bin Syed Ahmad Syah (di India)

   12.) bin Syed Abdul Malik atau Syed abdul Muluk (di India)

   13.) bin Syed ‘Alwi (di Tarim, Hadhralmaut)

   14.) bin Syed Muhammad Shahib Mirbat

   15.) bin Syed Ali Khali’ Qasam (di Tarim, Hadhralmaut)

   16.) bin Syed ‘Alwi (di Samal, Hadhralmaut)

   17.) bin Imam ‘Isa Naqib (di Basrah)

   18.) bin Muhammad Naqib (di Basrah)

   19.) bin Imam Ali al-Uraidi (di Madinah)

   20.) bin Imam Ja’far Sadiq

   21.) bin Imam Muhammad al-Baqir

   22.) bin Saiyidina Ali Zainal Abidin

   23.) bin Saiyidina Husein (cucu Rasulullah S.A.W)

   24.) bin Saiyidina Ali dengan Saiyidatina Fatimah.

   25.) binti Muhammad Rasullah SAW.