Sheikh Ahmad al-Fathani

28

sep

Keilmuan Sheikh Ahmad al-Fathani diiktiraf ulama dunia

Posted

Koleksi tulisan Allahyarham Wan Mohd. Saghir Abdullah

Perbicaraan salasilah atau sanad pelbagai ilmu Sheikh Ahmad al-Fathani melalui pertalian dengan guru-gurunya ini adalah sangat luas dan panjang. Di antara salasilah atau sanad-sanad yang dimaksudkan seumpama sanad kitab-kitab hadis, tafsir, fiqh, usul fiqh, aqikah, tasauf, nahwu, sharaf, bayan, ma’ani dan lain-lain. Semuanya akan penulis bicarakan secara terperinci.

Berikut adalah kesinambungan guru-guru beliau yang terdiri dari ulama-ulama Mekah dan Madinah yang sebahagiannya telah dibicarakan sebelum ini, maka selebihnya iaitu:

* Saiyid Ahmad Bin Zaini Dahlan

Sheikh Ahmad al-Fathani selain belajar di bawah kelompok Saiyid Abu Bakri Syatha, pada waktu yang lain belajar pula secara langsung kepada Saiyid Ahmad bin Zaini Dahlan.

Ini bermakna Sheikh Ahmad al-Fathani dan Saiyid Abu Bakri Syatha sama-sama mengaji kitab ketika Saiyid Ahmad bin Zaini Dahlan mengajar. Sheikh Ahmad al-Fathani menyebut pada nazham ‘Uqudid Durri mengenai Saiyid Ahmad bin Zaini Dahlan, iaitu Wa bi Syaikhina wa Mulazina ‘uryan man ghafaral hajija huwal musamma Ahmada.

Dalam buku riwayat Sheikh Ahmad al-Fathani terbitan pertama (1992), penulis nyatakan bahawa Syeikh Ahmad al-Fathani “tidak pernah menyebut bahawa beliau juga belajar kepada Saiyid Zaini Dahlan yang terkenal itu”, namun setelah dijumpai beberapa catatan, ternyata beliau juga adalah murid Saiyid Ahmad bin Zaini Dahlan (lahir 1232 H/1816 M, wafat 1304 H/1886 M) itu.

Dalam karya-karyanya, Sheikh Ahmad al-Fathani menyebut nama Sheikh Muhammad bin Sulaiman Hasbullah al-Makki selalu diawali dengan kata Syaikhuna, dan menyebut Saiyid Ahmad bin Zaini Dahlan diawali dengan Saiyidi. Walaubagaimanapun hanya satu tempat iaitu dalam nazham ‘Uqudid Durri, Sheikh Ahmad al-Fathani juga menggunakan Syaikhuna untuk Saiyid Ahmad bin Zaini Dahlan.

Dalam karya beliau Tuhfatul Ummah fis Shalati ‘ala Nabiyir Rahmah, Sheikh Ahmad al-Fathani memetik tiga amalan dari tulisan Saiyid Ahmad bin Zaini Dahlan.

Oleh sebab Saiyid Ahmad bin Zaini Dahlan adalah murid kepada Maulana Sheikh Utsman bin Hasan ad-Dimyathi al-Azhari, maka dapatlah dipastikan salasilah dan sanad pelbagai ilmu Sheikh Ahmad al-Fathani juga dimulai dari kedua-dua ulama besar yang sangat terkenal itu.

Nama Sheikh Utsman ad-Dimyathi dua kali disebut oleh Sheikh Ahmad al-Fathani dalam karyanya yang tersebut. Walaupun guru Sheikh Utsman ad-Dimyathi sangat ramai, tetapi yang sering dibicarakan dalam salasilah atau sanad adalah yang paling terkenal di antara mereka tiga orang sahaja. Mereka ialah:

1. Sheikh Abdullah asy-Syarqawi, ulama ini pengikut Mazhab Syafi’e dan pengamal tarekat khalwatiyah.

2. Sheikh Muhammad al-Amir al-Kabir, pengikut Mazhab Maliki, beramal tarekat syaziliah.

3. Sheikh Muhammad asy-Syanwani.

Sheikh Muhammad Bin Sulaiman Hasbullah

Sheikh Muhammad bin Sulaiman Hasbullah al-Makki namanya selalu disebut oleh Sheikh Ahmad al-Fathani dalam karya-karyanya. Sheikh Ahmad al-Fathani menggelar gurunya itu dengan Mathla’u Syumusit Tahqiq wa Manba’u ‘Uyunit Tadqiq bermaksud ‘tempat terbit matahari hakikat dan tempat mata air yang halus yang mengalir terus’.

Dalam beberapa karyanya, dan menjawab beberapa pertanyaan, Sheikh Ahmad al-Fathani selalu mengemukakan pendapat gurunya Sheikh Muhammad bin Sulaiman Hasbullah a-Makki. Prof. Dr. Hamka menulis dalam buku Ayahku, bahawa datuknya Sheikh Muhammad Amrullah menetap lama di Mekah. Salah seorang gurunya ialah Sheikh Muhammad Hasbullah al-Makki. Dengan demikian mungkin Sheikh Ahmad al-Fathani adalah sahabat Sheikh Muhammad Amrullah datuk Hamka itu, walaupun Sheikh Ahmad al-Fathani jauh lebih muda daripadanya.

Sheikh Ahmad al-Fathani tua empat tahun daripada Sheikh Ahmad Khathib Minangkabau dan Sheikh Ahmad Khathib Minangkabau pernah belajar dengan Sheikh Ahmad al-Fathani dalam beberapa bidang ilmu.

Sheikh Muhammad Amrullah dan Sheikh Ahmad Khathib Minangkabau pula belajar kepada Sayid Ahmad Zaini Dahlan. Sheikh Muhammad bin Sulaiman Hasbullah al-Makki adalah sahabat dan seperguruan dengan Saiyid Ahmad bin Zaini Dahlan.

Sheikh Muhammad Sulaiman Hasbullah lahir tahun 1233 H/1817 M, wafat malam Ahad, 11 Jamadilawal 1335 H/4 Mac 1917 M. Beliau sangat mengasihi muridnya Sheikh Ahmad al-Fathani. Malah kepada anak murid itulah tempatnya memberikan kepercayaan dalam sekelian permasalahan.

Beliau memerintahkan Sheikh Ahmad al-Fathani supaya membuat syarah sebuah karyanya berjudul Hidayatul ‘Awam mengenai ilmu akidah. Sheikh Ahmad al-Fathani memenuhi perintah gurunya itu maka dikarangnya sebuah kitab dengan judul Sabilus Salam atau Minhajus Salam.

Sabilus Salam karya Sheikh Ahmad al-Fathani itu pernah diterbitkan di Mekah dan Mesir serta diajarkan di Mekah.

Kebanyakan salasilah dan sanad keilmuan antara Saiyid Ahmad bin Zaini Dahlan dan Sheikh Muhammad bin Sulaiman Hasbullah al-Makki adalah sama. Namun ada juga yang berbeza kerana selain belajar dengan ulama yang sama tentunya ada juga belajar kepada ulama yang berlainan.

Sheikh Muhammad Haqqi An-Nazili

Dalam kitabnya Tuhfatul Ummah fish Shalati’ala Nabiyir Rahmah, Sheikh Ahmad al-Fathani mengatakan bahawa beliau telah mengambil ijazah secara musyafahah dari Sheikh Muhammad Haqqi an-Nazili, iaitu pengarang kitab Mafza’ akan amalan selawat yang dibangsakan kepada Saidina Zainal Abidin bin Ali bin Saidina Husein bin Saidina Ali bin Abi Thalib.

Selawat itu dinamakan Selawat Tafrijiyah yang terkenal dengan dibaca sebanyak 4,444 kali.

Saiyid Muhammad Amin Ar-Ridhwan

Pada hari Khamis, 20 Rejab 1319 H/1901 M di Madinah al-Munawwarah, as-Saiyid Muhammad Amin bin as-Sayid Ahmad ar-Ridhwan telah mengijazahkan kepada Sheikh Ahmad al-Fathani membaca Selawat Dala-ilil Khairat.

Sanadnya adalah sebagai yang berikut:

*Sheikh Ahmad al-Fathani menerima dari:

*Saiyid Muhammad Amin ar-Ridhwan menerima dari:

*Arif Billah Saiyidi Ali bin Yusuf al-Hariri al-Madani, menerima dari:

*Saiyid Muhammad bin Saiyid Ahmad al-Mudghari, menerima dari:

*Saiyidi Muhammad bin Ahmad bin Ahmad al-Mutsanna, menerima dari:

*Saiyidi Ahmad bin al-Haj, menerima dari:

*Saiyidi Ahmad al-Muqri, menerima dari:

*Saiyidi Abdul Qadir al-Fasi, menerima dari:

*Saiyidi Ahmad bin Abil Abbas ash-Shuma-i, menerima dari:

*Saiyidi Ahmad bin Musa as-Simlaly, menerima dari:

*Saiyidi Abdul Aziz Sabbaa’, menerima dari penyusunnya:

*Saiyid Muhammad bin as-Saiyid Sulaiman al-Jazuli asy-Syarif al-Hasani.

Dari pertalian yang lain, juga dari Saiyid Muhammad Amin ar-Ridhwan, iaitu:

*Sheikh Ahmad al-Fathani menerima dari:

* Saiyid Muhammad Amin Ridhwan menerima dari:

*Sheikh Abdul Ghani bin Syeikh Sa’id al-Umari, menerima dari:

*Al-Yafi’i al-Habani, menerima dari:

*Sheikh Muhammad Abu Khidir, menerima dari:

*Sheikh Muhammad Shalih al-Bukhari, menerima dari:

*Sheikh Muhammad Rafi’uddin al-Qandahari, menerima dari:

*Asy-Syarif Muhammad bin Abdullah al-Maghribi menerima dari:

*Sheikh al-Bashri, menerima dari:

*lSurur az-Zawawi ad-Damanhuri, menerima dari:

*Saiyid Hasan bin Saiyid Darwisy al-Quwaisni, menerima dari:

*Saiyid Daud al Qal’ie, menerima dari:

*Sheikh Abdullah asy-Syabrawi, menerima dari:

*Sheikh ‘Athiyatul Qumasy ad-Dimyathi, menerima dari

*Sheikh Mushthafa, menerima dari:

*Sheikh Syamsuddin Muhammad al-Mahdi bin Muhammad bin Salim al-Hifni, menerima dari:

*Sheikh Muhammad al-Budairi yang terkenal dengan sebutan Ibni Mayit.

Saiyid Muhammad Amin ar-Ridhwan mengatakan bahawa Sheikh Abdul Ghani yang tersebut juga meriwayatkan bahawa ia menerima dari: Sheikh Shalih bin Muhammad al-Umari al-Fallani, menerima dari: Sheikh Muhammad ‘Abid as-Sandi. Juga Sheikh Abdul Ghani yang tersebut menerima dari: Abi Sulaiman Ishaq bin Maulana Abdul Aziz ad-Dihlawi, menerima dari: Abdul Aziz menerima dari ayahnya: Sheikh Wali Allah ad-Dihlawi, menerima dari Sheikh-Sheikh yang bersambung-sambung salasilahnya.

Saiyid Muhammad Ali Bin Saiyid Zhahir Al-Watri

Di Madinah, Sheikh Ahmad al-Fathani belajar kepada Saiyid Muhammad Ali bin Saiyid Zhahir al-Watri yang memberikan ijazah mengenai Hadis Musalsal, ijazah diberikan di Madinah pada 26 Rejab 1319 H/1901 M.

Secara bersambung/bersalasilah, ijazah itu menjelaskan bahawa:

1. Sheikh Ahmad al-Fathani menerima dari:

2. Saiyid Muhammad Ali bin Saiyid Zhahir al-Watri, menerima dari:

3. ‘Allamah Muhaqqiq Syeikh Mannatullah al-Maliki al-Azhari, menerima dari:

4. Al-Amir Muhammad al-Kabir, menerima dari:

5. ‘Allamah al-Muhaddis Sheikh Abdur Rahman (wafat 1274 H/1858 M) bin al-‘Allamah al-Hafiz asy-Sheikh Muhammad al-Kuzbari ad-Dimasyqi, menerima dari:

6. Sheikh Ahmad bin Ubaid al-‘Athar ad-Dimasyqi menerima dari penyusun kitab Al-Jauharuts Tsamin iaitu:

7. ‘Allamah al-Muhaddis Sheikh Ismail al-‘Ajluni yang bersambung terus hingga semua pengarang Kitab as-Sittah (kitab yang enam yang terkenal dalam ilmu hadis).

Ijazah yang diberikan kepada Sheikh Ahmad al-Fathani ialah yang terkandung dalam kitab Al-Jauharuts Tsamin, dengan ijazah menyeluruh yang terkandung padanya pada awal-awal sekelian kitab adalah ijazah Tammatan Muthlaqatan ‘Ammatan iaitu ijazah yang sempurna mutlak dan umum dengan syarat yang telah terkenal pada sisi Ahli Hadis dan Athar.

Oleh sebab itu dipercayai bahawa Sheikh Ahmad al-Fathani adalah layak digelar sebagai seorang Muhaddis pada zamannya.

Sheikh Abdul Qadir Asy-Syibli Ath-Tharablusi

Pada tahun yang sama (1319 H/1901 M) juga di Kota Madinah, seorang ulama bernama Sheikh Abdul Qadir asy-Syibli ath-Tharablusi mengijazahkan Sheikh Ahmad al-Fathani iaitu seluruh ilmu pengetahuan termasuk ilmu hadis. Bahawa juga merupakan ijazah yang bersambung/bersalasilah.

Sanadnya sebagai yang berikut:

*Sheikh Ahmad al-Fathani, menerima dari:

*Sheikh Abdul Qadir asy-Syibli ath-Tharablusi, menerima dari:

* Maulana Sheikh Habirur Rahman al-Hindi al- Kazhimi, menerima dari:

* Maulana wa Saiyidi Husein Ali al-Hindi, menerima dari:

*‘Allamah al-Qari Sheikh Abdur Rahman Bani Bati menerima dari:

*‘Allamah Sheikh Muradullah bin Sheikh Ni’matullah al-Kanawi, menerima dari:

*‘Allamah Sheikh Abdul Ghani al-Hindi ad-Dihlawi, menerima dari:

*Maulami wa Sandi Sheikh ‘Abid as-Sandi, menerima dari:

*‘Allamah Ahmad Dahlan, menerima dari:

* Sheikh Jamal Mufti Makkatul Mukarramah

*Sheikh Muhyuddin al-Khathib, menerima dari:

* Sheikh Abdul Qadir al-Madani, dan saudaranya: Maulana Sheikh Abdul Hamid Afandi ayah saudaranya sebelah perempuan: Sheikh Mahmud Manraqah, menerima dari:

*Imam ‘Arif Billah Sheikh Muhammad al-Qawaqaji, yang mempunyai keramat-keramat yang mengalahkan musuh, menerima dari:

*Imam Ulama Sheikh Nasyabah (Syaikh Syuyukhil Fida’) menerima dari:

*Saiyidus Sheikh Abdul Ghani ar-Rafi’ie, juga kepada Sheikh Muhammad ar-Rafi’ie anak kepada Sheikh Abdul Ghani ar-Rafi’ie menerima dari:

* ‘Allamah Sheikh Khalil Shadiq, juga kepada Imam al-Muhaddisin zamannya: Sheikh Badruddin al- Maghribi ad-Damsyiqi iaitu: Sheikh Bakri al-Athar asy-Syafi’e, juga kepada: ‘Allamah Sheikh Muhammad al-Khani.

Sheikh Ibrahim Ar-Rasyidi

Nama Sheikh Ibrahim ar-Rasyidi disebut dalam dua buah karyanya iaitu dalam Mir-ah al-A’ajib dan Man li Ya Sa’id. Dalam Mir-ah al-A’ajib, Sheikh Ahmad al-Fathani menulis, “Dan atas khulafah, seperti Saiyidi Ibrahim ar-Rasyidi, dan Saiyidi Ahmad ad-Dandarawi, dan Saiyidi Muhammad Shalih, Khalifah Saiyidi Ibrahim ar-Rasyidi yang tersebut, dan lainnya”.

Sheikh Ahmad al-Fathani sempat bertemu dan menerima tarekat Ahmadiah Idrisiah daripada Sheikh Ibrahim ar-Rasyidi (wafat di Mekah, tarikh 9 Syaaban 1291 H/21 Oktober 1874 M).

Sheikh Ahmad Ad-Dandarawi

Sama halnya dengan Sheikh Ibrahim ar-Rasyidi, nama Sheikh Ahmad ad-Dandarawi juga disebut oleh Sheikh Ahmad al-Fathani dalam kedua-dua karyanya yang disebutkan sebelum ini. Walaupun Sheikh Ahmad al-Fathani telah menerima tarekat Ahmadiah dari Sheikh Ibrahim ar-Rasyidi.

Namun setelah Sheikh Ibrahim ar-Rasyidi wafat, Sheikh Ahmad al-Fathani beramal dengan tarekat itu di bawah bimbingan Sheikh Ahmad ad-Dandarawi.

Demikian juga dengan sebahagian besar ikhwan tarekat Ahmadiah, hal yang tersebut kerana Sheikh Ahmad ad-Dandarawi adalah khadam dan orang yang dikasihi oleh Sheikh Ibrahim ar-Rasyidi.

Sheikh Ahmad ad-Dandarawi wafat hari Jumaat, di Madinah al-Munawwarah, tarikh 29 Muharam 1327 H/19 Februari 1909 M.

Penutup

Adapun guru-gurunya yang dibicarakan ini merupakan ulama-ulama Mekah dan Madinah yang telah mendidik Sheikh Ahmad al-Fathani, dengan berbagai-bagai ilmu pengetahuan tersebut itu semuanya bukan bangsa Melayu. Mengenai guru-guru beliau yang terdiri daripada ulama-ulama Melayu, terutama yang kebanyakannya berasal dari Patani dan Kelantan akan dibicarakan selanjutnya. 

TUAN GURU HAJI ISMAAE SEPANJANG

TUAN GURU HAJI ISMAAE SEPANJANG

Biografi ringkas mengenai Tuan Guru Hj Ismail Sepanjang
BIOGRAFI TUAN GURU HJ. ISMAIL BIN OMAR ( BABA EIL )
{mari mengenali tuan guru baba eil sepanjang}
__________________________________

Kelahiran, Keluarga dan Pendidikan.
Nama asal beliau ialah Ismail bin Omar atau lebih dikenali sebagai Baba Eil Spanjang iaitu panggilan bagi seorang Tuan Guru. Dilahirkan di Kampung Dusun Spanjang Daerah Penarik, Patani kira-kira 20 km dari Bandar Patani. Merupakan anak lelaki tunggal dalam keluarga sebanyak 3 beradik..

Mendapat pendidikan awal di Sekolah Rendah Kampung Dusun Spanjang. Kemudian menyambung pendidikan di pondok berdekatan rumahnya (200 meter) pada ketika usia 14 tahun. Beliau dihantar belajar agama oleh keluarganya dengan Almarhum Tuan Guru Haji Abdul Latif. Selain itu, beliau juga berguru dengan Almarhum Tuan Guru Haji Abdul Rahman dengan mendalami pelbagai ilmu antaranya Tafser, Hadis, Feqah, Nahu dan lain-lain. Manakala tiba musim cuti semester Baba Eil pergi belajar di pondok lain pula bagi mengisi masa lapang.

Ketika umur beliau mencapai 21 tahun, beliau berpindah ke Pondok Haji Abdul Qader Sekam (Baba Der) yang terkenal dengan ilmu tauhid untuk belajar di sana sehinggalah umur beliau 30 tahun. Ketika di sana beliau bukan setakat mengajar kepada pelajar tetapi mula menerima undangan mengajar masyarakat sekitar. Antara tempat yang beliau masih mengajar hingga ke hari ini ialah Masjid Yala (21 tahun) dan Masjid Patani (22 tahun).

Ketika umur beliau 29 tahun, beliau telah mendirikan rumahtangga dengan Hajah Sabariah Binti Tuan Guru Haji Abdul Aziz (Pengarang Kitab Misbahul Munir). Hasil perkahwinan tersebut, beliau dikurniakan 5 cahayamata ( 2 lelaki dan 3 perempuan ).Selepas itu ketika berumur 31 tahun, beliau telah pergi ke Mekah dan bermuqim di sana selama 7 bulan..

Pada tahun 1993, setelah kembali dari Mekah, barulah Baba Eil membuka pondok di Kampung Kubang Ikan Bandar, Narathiwat yang dikenali dengan nama Maahad Darul Muhajirin. Dalam tempoh tersebut, beliau juga selalu berulang-alik ke Kelantan untuk memenuhi jemputan mengajar.

Akhirnya pada tahun 1998, pondok beliau telah berpindah ke kampung beliau sendiri di Kampung Dusun Spanjang hinggalah ke hari ini. Rutin harian beliau dipenuhi dengan mengajar agama kepada pelajar yang datang dari pelbagai pelusuk dalam dan luar negara seperti Kemboja, Malaysia dan Burma tanpa menerima bayaran.

Sehingga kini, terdapat lebih kurang 200 orang pelajar yang sedang menuntut di pondok beliau. Pengajian berlangsung sepanjang tahun melainkan pada waktu cuti iaitu 15 Sya’ban hingga 15 Syawal ( 2 bulan ), cuti Raya Haji ( seminggu ) dan bulan Rabiulawal ( 1 bulan )..

Selain itu, Baba Eil juga memberi khidmat masyarakat dengan mengajar pada setiap hari Sabtu di Masjid Patani dan setiap Ahad di Masjid Yala.. Kuliah Baba Eil sering disiarkan di radio tempatan. Selain mengajar, Baba Eil memenuhi masa lapang dengan mentelaah dan mengarang kitab.

Antara kitab karangan Baba Eil ialah “Mizan ad-Durari”, “Hikam Jawi”, “Mawaiz al-Iman”, dan karangan dalam bidang tafsir,hadis dan Qawaid. Selain itu,Baba Eil telah dilantik sebagai Ahli Jawatankuasa Fatwa Persatuan Ulama Fathoni.

Antara kata-kata dan pesanan Baba Eil ialah,
__________________________________
kita sebagai{tolibul ilmi} penuntut ilmu, haruslah memperkemaskan ilmu akidah kita..Jauhilah kita dari iqtiqod akidah yang salah yakni iqtiqod yang selain dari iqtiqod ahli sunnah waljamaah..akidah kita ahli sunnah waljamaah,sesungguhnya ALLAH itu tidak menyamai sekalian makluk..

yakni ALLAH yang menciptakan sesuatu,dan akal kita yang waras mengatakan bahawa ALLAH tidak berhajat pada sesuatu,tetapi setiap sesuatu yang berhajat pada ALLAH.

ALLAH itu tidak beranggota{tidak mempunyai tangan,mata dll}
ALLAH tidak mempunyai mata tetapi ALLAH maha melihat,ALLAH tidak mempunyai tangan,tetapi ALLAH maha berkuasa atas setiap sesuatu..

firman ALLAH subhanahuwataala,
dalilnya laisa kamislihi syai,wahuassamaiulbasir
yakni ALLAH itu tidak menyerupai sekalian makhlu{tidak beranggota dan sebagainya}tetapi ALLAH maha melihat dan maha berkuasa atas setiap sesuatu.

BABA ISMAIL SEPANGANJ merupakan ulama tauhid yang kauat mempertahankan ahli sunnah dengan hujah mantap beliau menyebabkan wahabi fatani yang dikepalai Dr Ismail Lutfi sangat gerun dengan beliau.

Tn Guru /Baba Ismail pernah satu ketika dahulu , lebih kurang tahun 2003 tahun lalu ada cubaan untuk membunuh beliau oleh gologan wahabi Fatani .Saya mendapat cerita ini pada muridnya sendiri sewaktu saya ziarahi pondok beliau bersama Ustaz Salleh Hamzah (Sungai Petani )pada tahun 2003 juga.

Tetapi takdir ALLAH pestol yang sudah menghala kearah baba tidak berfungsi dengan izin ALLAH . Semasa kejadian kata muridnya baba dalam perjalanan pulang dari kuliah bersama anak murid beliau .

Sekarang beliau merupakan ulama yang paling pengaruh di Fatani .

CD kuliah beliau sangat laris di Malaysia sekarang .

Siapa yang berhajat untuk belajar dan menziarahi beliau hubungi saya .

Mudahan kita BERSAMA ULAMA PERTAHAN AQIDAH AHLI SUNNAH WAL JAMAAH .

rujukan
Al-Amir Ibnu Idris Al-Kelantany